Kaarten en navigatie

Kaarten    
In principe kan de Hanzeroute gefietst worden door alleen gebruik te maken van de gidsen. De gedetailleerde routebeschrijving en de erbij behorende kaarten zijn meer dan voldoende. De kaarten zijn weliswaar eenvoudig, maar alle voor fietsers belangrijke informatie is erop ingetekend. De schaal van de kaarten bedraagt 1:150.000. De bovenkant wijst altijd naar het noorden en de routebeschrijving loopt nagenoeg altijd synchroon met de erbij behorende kaart.

Om het kaartbeeld rustig te houden, is ervoor gekozen om niet alle gehuchten, kleine dorpen, fabrieken, sloten en kanalen erop te tekenen. Belangrijke rivieren, meren en grote bosgebieden staan er wel op. De zwemmogelijkheden in de direct omgeving van de route worden aangegeven met een pictogram. De pijltjes, die de rijrichting aangeven, zijn zoveel mogelijk daar getekend waar de routebeschrijving begint. In het Nederlandse gedeelte van de kaarten zijn de fietspaden apart weergegeven, maar in Duitsland niet. Veel land- en boswegen in Duitsland zijn wel verboden voor auto’s, maar niet voor fietsers en bos- en landbouwverkeer. Dit zijn dus zeer geschikte rustige fietswegen, maar niet gelijk te stellen aan de fietspaden in Nederland. In steden kan men het beste de routebeschrijving gebruiken, omdat een kaart van deze schaal de route door een stad nooit echt nauwkeurig kan weergeven. Van enkele steden is een speciaal stadsplattegrondje in de routebeschrijving opgenomen. De Hanzesteden zijn op de kaarten te herkennen aan het kader om de plaatsnaam.

Kaart 1 van de Hanzefietsroute - van Zaltbommel naar Lübeck

Kaart 23 van de Hanzefietsroute - van Lübeck naar Brandenburg (of Berlijn)

Routebeschrijving    
De routebeschrijving is zo gemaakt dat men met een goede kilometerteller niet kan verdwalen (zie het voorbeeld hieronder).  Wel moet natuurlijk niet vergeten worden de teller uit te zetten als men van de route afwijkt.

Kaart 1; begin van de route in Zaltbommel

Al fietsend wordt de routebeschrijving vanzelf duidelijk, zeker als men eerst even goed de gebruikte afkortingen bekijkt. Gelukkig zijn dit er niet zoveel (zie hieronder). Door de gebruikte schrijfwijze hoeft men nauwelijks tijdens het fietsen te lezen en heeft men alle tijd om van het landschap te genieten. Heel snel zal men gewend zijn aan de afkortingen en af en toe een korte blik op de kilometerteller volstaat om te weten of de volgende routewijziging er al aankomt.

Legenda

Kleine verschillen met de routebeschrijving zijn onvermijdelijk, omdat alle kilometeraanduidingen zijn afgerond op 100 meter en niet iedere fietscomputer op dezelfde wijze is geijkt. Door de aanzienlijke hoeveelheid aanvullende informatie hoeft dit geen enkel probleem op te leveren. Af en toe even de teller stopzetten of een rondje extra om de kerk rijden en alles loopt weer synchroon. Omdat verkeerssituaties in de loop der tijd kunnen veranderen, zijn er een aantal permanente ijkpunten in de route opgenomen zoals de plaatsnaamborden en de viaducten. Omdat alle situaties nauwkeurig zijn beschreven is deze route eventueel ook zonder kilometerteller te fietsen. Men zal dan soms de afstanden moeten inschatten en iets beter op de naam- en richtingbordjes moeten letten.

De navigatietekst in de routebeschrijving is zoveel mogelijk volgens een vast patroon opgesteld.
♦ Eerst de huidige kilometerstand, dan de verkeerssituatie, daarna de richting die moet worden ingeslagen en de aanvullende informatie, zoals de straatnaam, een richtingaanduiding of het soort wegdek.

Verkeerssituaties en richtingaanduidingen kunnen soms discutabel zijn, bijvoorbeeld: is het ‘einde weg’ of een ‘kruising’ als de doorgaande weg een zandweggetje is en de andere drie geasfalteerd zijn. Ook bij andere situaties kunnen verschillen ontstaan. Deze verschillen ontstaan gelukkig nooit bij de straat- en richtingnamen. Indien in de routebeschrijving niets is vermeld, altijd rechtdoor blijven gaan of de meest natuurlijke of gebruikte weg volgen, ongeacht kruisingen of verkeerslichten. Ook altijd de weg blijven volgen indien alleen een plaatsnaambord of een viaduct vermeld wordt. In een aantal dorpen moet meestal de voorrangsweg dwars door het dorp worden gevolgd. In de routebeschrijving wordt hier veelvuldig op gewezen via de opmerking ‘weg blijven volgen’, ‘de weg door het dorp volgen’ of ‘almaar rechtdoor blijven gaan’.

De aanvullende informatie in de routebeschrijving is soms overbodig, maar wel van belang wanneer men verdwaald is, indien een verkeerssituatie gewijzigd is of wanneer men van de route is afgeweken en ergens anders de route weer wil oppakken. Voor fietsers met een onnauwkeurige kilometerteller of helemaal geen teller, is deze informatie daarentegen van vitaal belang. Omdat veld- en boswegen meestal geen naam- of richtingbord hebben, is hierbij vermeld om wat voor soort wegdek het gaat, zoals zandweg, keienweg of grindweg. Halfverharde, steenslag of gravelwegen worden allemaal aangeduid als grindweg en wegen met kinderkopjes als keienweg. Daarnaast is er vooral in oostelijk Duitsland nog een heel scala van wegen met betonplaten en -stroken (die wel in hoog tempo aan het verdwijnen zijn).

Omdat de kans op verkeerd rijden vooral in bossen groot is, is hier in voorkomende gevallen gebruik gemaakt van andere aanwijzingen zoals de wandelmarkerings- en richtingbordjes. Deze markeringen zijn meestal aangebracht op bomen. In de routebeschrijving worden fietspaden langs doorgaande wegen in principe niet vermeld. Dit gebeurt eigenlijk alleen wanneer men, bijvoorbeeld uit veiligheidsoverwegingen, beter even links van de weg kan blijven fietsen.

Verkeersborden voor ‘doodlopende weg’ zijn meestal bedoeld voor auto’s en kunnen veelal genegeerd worden, evenals de overige verbodsborden bij bos- en landwegen in Duitsland. Hier wordt in de route niet extra op gewezen, omdat steeds vaker bordjes worden geplaatst met ‘voor fietsers vrij’. Spoorwegen en bruggen worden alleen vermeld als het voor de route van belang is, en namen van gehuchten worden in principe niet vermeld. De aanduidingen ‘einde weg’ en ‘kruising’ worden zowel gebruikt bij voorrangssituaties als bij gelijkwaardige wegen. In een groot aantal gevallen wordt voor de duidelijkheid vermeld dat dit een ‘einde weg bij een voorrangsweg’ (Ew Vrw) of een ‘kruising met een voorrangsweg’ (Kr Vrw) is. Hetzelfde geldt voor verkeerslichten, soms worden ze voor de duidelijkheid vermeld.

Om de routebeschrijving zo compact mogelijk te houden, worden lange straatnamen soms ingekort. In het gedeelte dat door Duitsland gaat, worden de straatnamen veelal gekoppeld weergegeven; Weser Straße wordt (Weserstraße). Staat er in de routebeschrijving ‘de’ voor de naam van een straat (de Eikweg), dan bevindt het naambordje zich verderop of ontbreekt.
 
De dubbele komma „ in de routebeschrijving is weliswaar klein maar belangrijk. Deze dubbele komma geeft aan dat een routeverandering plaatsvindt binnen zo’n 500 meter en in nagenoeg alle situaties is dit ook de eerste mogelijkheid die zich zal voordoen. Ook een routeverandering op een nieuwe regel, zonder kilometeraanduiding ervoor, vindt plaats binnen zo’n 500 meter. Staat er ‘even verderop’ dan vindt de routeverandering binnen zo’n 250 meter plaats.

De rest zal al fietsend vanzelf duidelijk worden!